श्री अन्नपूर्णास्तोत्रम्‌

साहित्यम् - आदिशंकराचार्यः

---

नित्यानन्दकरी वराभयकरी सौंदर्यरत्नाकरी
निर्धूताखिलघोरपावनकरी प्रत्यक्षमाहेश्वरी।
प्रालेयाचलवंशपावनकरी काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपुर्णेश्वरी॥१॥

नानारत्नविचित्रभूषणकरी हेमाम्बराडम्बरी
मुक्ताहारविलम्बमान विलसद्वक्षोजकुम्भान्तरी।
काश्मीराऽगुरुवासितांगरुचिरा काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥२॥

योगानन्दकरी रिपुक्षयकरी धर्मैकनिष्ठाकरी
चन्द्रार्कानलभासमानलहरी त्रैलोक्यरक्षाकरी।
सर्वैश्वर्यसमस्तवांछितकरी काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥३॥

कैलासाचलकन्दरालयकरी गौरी उमा शंकरी
कौमारी निगमार्थगोचरकरी ॐकारबीजाक्षरी।
मोक्षद्वारकपाटपाटनकरी काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥४॥

दृश्याऽदृश्यप्रभूतवाहनकरी ब्रह्माण्डभाण्डोदरी
लीलानाटकसूत्रभेदनकरी विज्ञानदीपांकुरी।
श्री विश्वेशमन प्रसादनकरी काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥५॥

उर्वी सर्वजनेश्वरी भगवती माताऽन्नपूर्णेश्वरी
वेणीनीलसमानकुन्तलहरी नित्यान्नदानेश्वरी।
सर्वानन्दकरी दृशांशुभकरी काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥६॥

आदिक्षान्तसमस्तवर्णनकरी शम्भोस्त्रिभावाकरी
काश्मीरा त्रिजलेश्वरी त्रिलहरी नित्यांकुरा शर्वरी।
कामाकांक्षकरी जनोदयकरी काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥७॥

देवी सर्वविचित्ररत्नरचिता दाक्षायणी सुंदरी
वामस्वादु पयोधरप्रियकरी सौभाग्यमाहेश्वरी।
भक्ताऽभीष्टकरी दशाशुभकरी काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥८॥

चर्न्द्रार्कानल कोटिकोटिसदृशा चन्द्रांशुबिम्बाधरी
चन्द्रार्काग्निसमानकुन्तलहरी चन्द्रार्कवर्णेश्वरी।
मालापुस्तकपाशसांगकुशधरी काशीपुराधीश्वरी
शिक्षां देहि कृपावलम्बनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥९॥

क्षत्रत्राणकरी महाऽभयकरी माता कृपासागरी
साक्षान्मोक्षकरी सदा शिवंकरी विश्वेश्वरी श्रीधरी।
दक्षाक्रन्दकरी निरामयकरी काशीपुराधीश्वरी
भिक्षां देहि कृपावलंबनकरी माताऽन्नपूर्णेश्वरी॥१०॥

अन्नपूर्णे सदा पूर्णे शंकरप्राणवल्लभे।
ज्ञानवैराग्यसिद्ध्‌यर्थं भिक्षां देहि च पार्वति॥११॥
माता च पार्वती देवी पिता देवो महेश्वरः।
बान्धवाःशिवभक्ताश्च स्वदेशो भुवनत्रयम्‌॥१२॥

॥ इति श्रीमच्छंकराचार्यविरचितम्‌ अन्नपूर्णास्तोत्रं सम्पूर्णम्‌ ॥

Read more...

शाम-ए-ग़म जब बिखर गयी होगी

साहित्य - मोहसिन नक़्वी
गायन - ग़ुलाम अली

---

शाम-ए-ग़म जब बिखर गयी होगी ।
जाने किस किस के घर गयी होगी ॥

इतनी लरज़ाँ न थी चराग़ की लौ ।
अपने साये से डर गई होगी ॥१॥

चांदनी एक शब की मेहमान थी ।
सुबह होते ही मर गयी होगी ॥२॥

देर तक वह ख़फ़ा रहे मुझ से ।
दूर तक ये ख़बर गयी होगी ॥३॥

एक दरिया का रुख़ बदलते ही ।
एक नदी फिर उतर गयी होगी ॥४॥

जिस तरफ़ वो सफ़र पे निकला था ।
सारी रौनक उधर गई होगी ॥५॥

रात सूरज को ढूँढने के लिए ।
ता-बा- हद-ए-सेहर गयी होगी ॥६॥

मेरी यादों की धुप छाओं में ।
उस की सूरत निखर गयी होगी ॥७॥

याँ तालुक न निभ सका उस से ।
याँ तबियत ही भर गयी होगी ॥८॥

तेरी पल भर की दोस्ती ।
उस को बदनाम कर गयी होगी ॥९॥

---

लरज़ाँ = quiver

Read more...

ಈ ಬಾನು ಈ ಚುಕ್ಕಿ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ಎನ್.ಎಸ್.ಲಕ್ಷ್ಮೀನಾರಾಯಣ ಭಟ್ಟ
ಸಂಕಲನ - ಭಾವಸಂಗಮ
ಸಂಗೀತ - ಮೈಸೂರು ಅನಂತಸ್ವಾಮಿ
ಗಾಯನ - ಜಯಶ್ರೀ

---

ಈ ಬಾನು ಈ ಚುಕ್ಕಿ
ಈ ಹೂವು ಈ ಹಕ್ಕಿ ।
ತೇಲಿ ಸಾಗುವ ಮುಗಿಲು ಹರುಷವುಕ್ಕಿ
ಯಾರು ಇಟ್ಟರು ಇವನು ಹೀಗೆ ಇಲ್ಲಿ ?
ತುದಿ ಮೊದಲು ತಿಳಿಯದೀ ನೀಲಿಯಲಿ ॥

ಒಂದೊಂದು ಹೂವಿಗೂ ಒಂದೊಂದು ಬಣ್ಣ
ಒಂದೊಂದು ಜೀವಕೂ ಒಂದೊಂದು ಕಣ್ಣ
ಯಾವುದೊ ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅನ್ನ
ಕೊಟ್ಟ ಕರುಣೆಯ ಮೂಲ ಮರೆತಿಹುದು ತನ್ನ ॥೧॥

ನೂರಾರು ನದಿ ಕುಡಿದು ಮೀರದ ಕಡಲು
ಬೋರೆಂದು ಸುರಿಸುರಿದು ಆರದ ಮುಗಿಲು
ಸೇರಿಯು ಕೋಟಿ ತಾರೆ ತುಂಬದ ಬಯಲು
ಯಾರದೀ ಮಾಯೆ ಯಾವ ಬಿಂಬದ ನೆರಳು ? ॥೨॥

ಹೊರಗಿರುವ ಪರಿಯೆಲ್ಲ ಅಡಗಿಹುದೇ ಒಳಗೆ ?
ಹುಡುಕಿದರೆ ಕೀಲಿ ಕೈ ಸಿಗದೆ ಎದೆ ಯೊಳಗೆ
ತಿಳಿಯದ್ದೆಲ್ಲದರಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವೆ ನೀನೆ ಎನ್ನುವರು
ನನಗೀಗ ಸೋಜಿಗವು ನಾನೆ ! ॥೩॥

Read more...

ನಮ್ಮೂರ ಮಂದಾರ ಹೂವೇ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಗೀತ - ಅಶ್ವಥ್-ವೈದಿ
ಚಿತ್ರ-ಆಲೆಮನೆ

---

ನಮ್ಮೂರ ಮಂದಾರ ಹೂವೇ ।
ನನ್ನೊಲುಮೆ ಬಾಂದಳದ ಚೆಲುವೆ
ಬಳಿ ಬಂದು ಬಾಳನ್ನು ಬೆಳಗು
ನನ್ನ ಬರಿದಾದ ಮನದಲ್ಲಿ ಮಿನುಗು ॥

ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ಕರೆದು
ಹೊಂಗನಸ ತೆರೆದು
ಸಂಗಾತಿ ಸಂಪ್ರೀತಿ ಸೆಳೆದೆ
ಅನುರಾಗ ಹೊಳೆದು
ಅನುಬಂಧ ಬೆಳೆದು
ಸಮ್ಮೋಹ ಸಂಬಂಧ ಮಿಡಿದೆ
ಮೂಡಿದ ಪ್ರೇಮದ
ಸೊಗಸಾದ ಕಾರಂಜಿ ಮಿಡಿದೆ ॥೧॥

ಒಡಲಾಳ ಮೊರೆದು
ಒಡನಾಟ ಮೆರೆದು
ಒಡನಾಡಿ ಬಾಂಧವ್ಯ ಕಂಡೆ
ಋತುಮಾನ ಮೀರಿ
ಹೊಸ ಗಾನ ತೋರಿ
ಹಿತವಾದ ಮಾಧುರ್ಯ ಮಿಂದೆ
ತೀರದ ಮೋಹದ
ಇನಿದಾದ ಆನಂದ ತಂದೆ ॥೨॥

Read more...

ಮಾತಾಡೆ ನೀರೆ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಮಾತಾಡೆ ನೀರೆ ಮಾತಾಡೆ ।
ಮನಸಾರೆ ನಿನ್ನ ನಾನು ಒಲಿದಾಗ, ಪ್ರೀತಿ ತಂದಾಗ
ಬರಬಾರದೆ , ಬಳಿಗೆ ಬರಬಾರದೆ ॥

ಸುಮ್ಮನೆ ಇದ್ದರೂ ಕೆಣಕುತ ಬಂದು
ಬಿಮ್ಮನೆ ಕುಳಿತರೂ ಬಳಸುತ ನಿಂದು
ಒಡನಾಡ ಬಂದೋಳು ನೀನಲ್ಲವೆ
ಹರೆಯದ ಸಿರಿ ಮಿಂಚಿ ಮೆರೆವಾಗ
ಹುರಪಿನ ಸಿಹಿ ಹಂಚಿ ಹರಿವಾಗ  ॥೧॥

ಹುಣ್ಣಿಮೆ ಮೂಡಲು ಕಣ್ಣೆವೆ ಕರೆದು
ತಣ್ಣನೆ ಹೊತ್ತಲಿ ನಲ್ಮೆಯ ಮಿಡಿದು
ಜೊತೆಯಾಗಿ ಬೆರೆತೋಳು ನೀನಲ್ಲವೆ
ಒಸಗೆಯ ಬಿಸಿ ತಾಕಿ ನಗುವಾಗ
ಬೆಸುಗೆಯ ಸುಖ ಸಾರ ಸಿಗುವಾಗ ॥೨॥

Read more...

ಮೂಡುತ ರವಿ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಮೂಡುತ ರವಿ ರಂಗು ತಂದೈತೆ ।
ಓಡುತ ನದಿ ಹಾಡು ನೀಡೈತೆ
ಬೆಟ್ಟದ ಮ್ಯಾಗೆ, ಕಟ್ಟೆಯ ಮ್ಯಾಗೆ, ಗಾಳಿ ತೀಡೈತೆ ॥

ಬೆಳ್ಳಕ್ಕಿ ಸಾಲು ತೇಲಿ ತೇಲಿ ಪಲ್ಲಕ್ಕಿ ತೂಗೈತೆ
ಮಲ್ಲಿಗೆ ತೋಟ ಮಿಂಚಿ ಮಿಂಚಿ ಬೆಳ್ಳಗೆ ಹೊಳೆದೈತೆ
ಕಾಡಿನ ಜಾಡು ಕಂಪು ಇಂಪು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಕೂಡೈತೆ ॥೧॥

ಹಕ್ಕಿಯ ಮೇಳ ಕೂಗಿ ಕೂಗಿ ಹತ್ತಿರ ಕರೆದೈತೆ
ಕುಂಕುಮ ಧೂಳಿ ಮೇಲಕ್ಕೇರಿ ಸಿಂಧೂರ ಇಟ್ಟೈತೆ
ಕಣ್ಣಾರೆ ಕಂಡ ನೋಟದೂಟ ಸಂತೋಷ ಸವಿದೈತೆ ॥೨॥

Read more...

ಹೂದೋಟದ ಹಾದಿಯಾಗೆ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಹೂದೋಟದ ಹಾದಿಯಾಗೆ
ಊರಿನಾಚೆ ತೋಪಿನಾಗೆ ।
ತಂಗಾಳಿ ಬೀಸಿದ್ಹಾಂಗೆ
ಹೊಂಬಾಳೆಯು ತೂಗಿದ್ಹಾಂಗೆ
ನಿನ್ನ ಪ್ರೀತಿ ನೆನಪು ತಂದಿತೋ
ನಿಂತಲ್ಲೇ ಕನಸು ಕಂಡಿತೋ
ಬಾಳುವಾಸೆ ಮತ್ತೆ ಉಕ್ಕಿ ಬಂದಿತೋ ॥

ಮಾರಿಹಬ್ಬ ಮಾಡುವಾಗ ದಾರಿ ತಪ್ಪಿ ನಡೆದೆನೆಂದು
ಕೋಪಗೊಂಡು ಕೊಂಕನಾಡಿ ಸ್ನೇಹ ಕದಡಿತೋ
ಬೆಂದು ಹೋದ ಗದ್ದೆಯಾಗೆ ಹೊಸ ಪೈರು ಚಿಗುರಿದ್ಹಾಗೆ
ದಂಡಿ ದಂಡಿ ಆಸೆ ಉಕ್ಕಿ ಹಸಿರು ಮೂಡಿತೋ ॥೧॥

ಘಾಟಿ ಜಾತ್ರೆ ಕೂಡಿದಾಗ ನಿನಗೆ ಎರಡು ಬಗೆದೆನೆಂದು
ಶಾಪ ಹಾಕಿ ದೂರವಾಗಿ ಮನಸು ಒಡೆಯಿತೋ
ಬತ್ತಿಹೋದ ಹಳ್ಳದಾಗೆ ಮತ್ತೆ ನೀರು ಬಂದ ಹಾಗೆ
ಕೊಂಚ ಕೊಂಚ ಮೋಹವುಕ್ಕಿ ಒಸಗೆ ಕರೆಯಿತು ॥೨॥

Read more...

ಮೆರೆಯ ಬೇಡವೋ ಮನುಜ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಮೆರೆಯ ಬೇಡವೋ ।
ಮನುಜ, ಅಂತರಾಳದ ಅಂಕೆ ಮೀರಿ
ಕೊಂಕು ಬೀಗಿದೆ, ಸುಂಕ ಕಾದಿದೆ ॥

ನೀತಿ ಮೀರದೆ ನೀನು ಭ್ರಾಂತಿ ಕಾಣದೆ
ಹಾದಿ ಸಾಗಯ್ಯ ಮುಂದೆ ಬಿಂಕ ಮಾಡದೆ
ಡಂಭಾಚಾರವು ಏಕೊ, ಏಕೋ
ಹುಂಬ ತೋರಿಕೆ ಏಕೋ, ಏಕೋ
ಸಹಜವಾಗಿ ಬಾಳಿ ಬದುಕಯ್ಯ ॥೧॥

ಡೌಲು ತೋರದೆ ಎಂದೂ ಕೇಡು ಹಂಚದೆ
ಪ್ರೀತಿ ಕಾಣಯ್ಯ ಬಂಧು ದ್ವೇಷ ಕಾರದೆ
ಪೊಳ್ಳು ಜಂಭವು ಸಾಕೋ, ಸಾಕೋ
ಸುಳ್ಳು ವಂಚನೆ ಸಾಕೋ, ಸಾಕೋ
ಸ್ನೇಹದಿಂದ ಲೋಕ ನೋಡಯ್ಯಾ ॥೨॥

Read more...

ಈ ವಿರಹ ಕಡಲಾಗಿದೆ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಈ ವಿರಹ ಕಡಲಾಗಿದೆ ।
ನೀನಿರದೆ, ಇನಿದಾದ ಸನಿಹ ಸಿಗದೆ
ಸವಿನೆನಪೇ ಸಿಹಿಯಾಗಿದೆ
ಎಂದೆಂದು ಹಸಿರಾದ ಹೊನಲಾಗಿ ಹರಿದಿದೆ ॥

ಕೂಡಿದ ಹಸಿಕನಸು ಬಾಡದ ಸುಮವಾಗಿ
ಬದುಕಲ್ಲಿ ನಗೆ ಅರಳಿ ಆಸೆಯ ಬಗೆ ಕೆರಳಿ
ಈ ನೊಂದ ಜೀವಕ್ಕೆ ಮಳೆಬಿಲ್ಲು ನೀನಾದೆ
ರಂಗಾದ ಸೆಲೆಯಾದೆ ತಂಪಾದ ನೆಲೆಯಾದೆ
ಸವಿನೆನಪೇ ನನ್ನ ಕಾಡಿದೆ
ಎಂದೆಂದು ಹಸಿರಾದ ಹೊನಲಾಗಿ ಹರಿದಿದೆ॥೧॥

ಪ್ರೀತಿಯ ಸಿರಿವೀಣೆ ಮೀಟಿದೆ ಈ ಹೃದಯ
ನಿಂತಲ್ಲಿ ಕುಂತಲ್ಲಿ ನೆನೆದಿದೆ ನಿನ್ನ ದೆಸೆಯ
ಬಯಕೆಯ ಕಾಜಾಣ ನಿನಗಾಗಿ ಕೂಗಿದೆ
ಮೂಡಿದ ಅನುರಾಗ ಸುಖಭೋಗ ಬೇಡಿದೆ
ಸವಿನೆನಪೇ ನನ್ನ ಕಾಡಿದೆ
ಎಂದೆಂದು ಹಸಿರಾದ ಹೊನಲಾಗಿ ಹರಿದಿದೆ॥೨॥

Read more...

ಗಾಳಿಗೊಡ್ಡಿದ ದೀಪದಂತೆ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಗಾಳಿಗೊಡ್ಡಿದ ದೀಪದಂತೆ ನಮ್ಮ ಬಾಳುವೆ ।
ಆಗಲೋ ಈಗಲೋ ಆರುವ ತೀರುವ ಬಾಳುವೆ ॥

ಯಾರಿಗು ನಾಳೆ ಹಾದಿ ಹೇಗೋ ಏನೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ
ಕಾಲದ ಅಂಕೆ ತಪ್ಪಿ ಯಾರೂ ಎಲ್ಲೂ ಉಳಿದಿಲ್ಲ
ಮುಗಿಯದ ಲೋಕದ ಪಯಣವೆಂದೂ ಬಂಧವೇ ॥೧॥

ರಾಗವು ಗಂಗೆಯಾಗಿ ಹರಿದಂತೆಲ್ಲ ಸಂಗವೇ
ಭೋಗವು ಮೈಯಲ್ಲೂರಿ ಬೆಳೆದಂತೆಲ್ಲ ಕೆಂಡವೇ
ಜಗದೊಳು ನಡೆದಿದೆ ರಾಗ ಭೋಗದ ಆಟವೇ ॥೨॥

Read more...

ಯಾರಿಗುಂಟು ಯಾರಿಗಿಲ್ಲ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಯಾರಿಗುಂಟು ಯಾರಿಗಿಲ್ಲ
ಬಾಳೆಲ್ಲ ಬೇವು ಬೆಲ್ಲ ।
ಬಂದದೆಲ್ಲ ನೀಸಬೇಕಯ್ಯಾ ಗೆಣೆಯಾ
ಕಾಣದಕ್ಕೆ ಚಿಂತೆ ಯಾಕಯ್ಯಾ
ಗೋಣು ಹಾಕಿ ಕೂಡಬ್ಯಾಡ
ಗತ್ತಿನಾಗೆ ಬಾಳ ನೋಡ ॥

ಏಳು ಬೀಳು ಇರುವುದೇನೇ ಇಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ ಬಂದ ಮೇಲೆ
ಸುಖ ದುಃಖ ಕಾಡೋದೇನೆ ಉಪ್ಪು ಖಾರ ತಿಂದ ಮೇಲೆ
ಕಷ್ಟ ಮೆಟ್ಟಿ ಸಾಗಬೇಕಯ್ಯಾ, ಓ ಗೆಣೆಯಾ
ಕೈಯ ಚಲ್ಲಿ ಕೊರಗಬೇಡಯ್ಯಾ॥೧॥

ಪ್ರೀತಿ ಪ್ರೇಮ ನಡೆದಾ ಮೇಲೆ ತಪ್ಪೋದಿಲ್ಲ ರಾಸಲೀಲೆ
ಕದ್ದು ಮುಚ್ಚಿ ನಡೆಯೋ ವೇಳೆ ಮನಸಿನಲ್ಲಿ ತೂಗುಯ್ಯಾಲೆ
ಒಳಗೆ ಹೊರಗೆ ಯಾಕೆ ಬೇಕಯ್ಯಾ, ಓ ಗೆಣೆಯಾ
ಕಣ್ಣು ತೆರೆದು ಲೋಕ ನೋಡಯ್ಯಾ ॥೨॥

Read more...

ಮುಂಜಾನೆ ಮಂಜೆಲ್ಲ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಮುಂಜಾನೆ ಮಂಜೆಲ್ಲ ಚಂದಾಗೈತೆ ।
ಸಂಗಾತಿ ತುಟಿಯಂಗೆ
ಹವಳಾದ ಮಣಿಯಂಗೆ
ಹೊಳಪಾಗೈತೆ ॥

ಸಂಪಿಗೆ ತೂಗಿ ಚೆಂಡ್ಹೂವು ಬಾಗಿ
ನೇಸರ ನಗೆಸಾರ ಶುರುವಾಗೈತೆ
ಸೂಲಂಗಿ ತೆನೆಗೆ ಬಾಳೆಲೆ ಗೊನೆಗೆ
ತಂಗಾಳಿ ಸುಳಿದಾಡಿ ಹಾಡಾಗೈತೆ
ಕಣ್ಣಾಗಿ ಸಂಗಾತಿ ಕುಣಿದಂಗೈತೆ ॥೧॥

ಮೋಡದ ದಂಡು ಓಡೋದ ಕಂಡು
ರಂಗೋಲಿ ವೈನಾಗಿ ಬರೆದಂಗೈತೆ
ಆಕಾಶದ ಬದಿಗೆ ಗುಡ್ಡದ ತುದಿಗೆ
ಹೊಂಬಿಸಿಲು ರಂಗಾಗಿ ಬೆಳಕಾಗೈತೆ
ಮೈದುಂಬಿ ಮನಸೋತು ಮೆರದಂಗೈತೆ ॥೨॥

Read more...

ಸುಗ್ಗಿ ವ್ಯಾಳೆಗೆ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಸುಗ್ಗಿ ವ್ಯಾಳೆಗೆ ।
ಸೊಬಗೇ ಸುತ್ತ ಕಂಡು ಭೂಮಿ ಬೀಗೈತೆ
ಬವಣೆ ನೀಗೈತೆ ॥

ರಾಗಿ ಹೊಲಗಳು ತೂಗುವ ಹೊನಪಿಗೆ ಬೆಡಗೇ ಮಿಂಚೈತೆ
ಹುಚ್ಚೆಳ್ಳು ಸಾಸಿವೆ ಅವರೆ ಸೊಗಡು ಕಂಪು ಹರಡೈತೆ
ಕಡಲೆ ಕಬ್ಪು ಹೋಬಾಗಿ ಬೆಳೆದು ರಾಶಿ ಬಿದ್ದೈತೆ
ಜೋಳ ನವಣೆ ಹುರುಳಿ ತೊಗರಿ ಕಣ್ಣು ಚುಚ್ಚೈತೆ ॥೧॥

ವರುಷ ಪೂರ ದುಡಿದ ಜನಕೆ ಫಸಲು ದಕ್ಕೈತೆ
ಕೇಕೆ ಹಾಕೋ ರೈತರಂಗಿಗೆ ರಾಗ ಉಕ್ಕೈತೆ
ಹಸಿರು ಬಯಸೋ ರಾಸುಗಳಿಗೆ ಮೇವು ಸಿಕ್ಕೈತೆ
ಕಾಳು ಕಡ್ಡಿ ಹುಡುಕೋ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಹಸಿವು ತಣಿದೈತೆ ॥೨॥

Read more...

ಚಿತ್ತಾರ ಬಿಡಿಸ್ಯಾವೆ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ದೊಡ್ಡರಂಗೇಗೌಡ
ಸಂಕಲನ - ಮಾವು-ಬೇವು
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ

---

ಚಿತ್ತಾರ ಬಿಡಿಸ್ಯಾವೆ ಮುಂಗಾರ ಮಳೆ ಮೋಡ ।
ಒತ್ತಾಗಿ ಮುಗಿಲಾಗೆ ನಿಂತಾವೆ ಮುತ್ತಾಗೆ
ರೈತಾಪಿ ಹೈದರಿಗೆ ತೆರೆದಾವೆ ಹಾದಿ ನೋಡ ॥

ಬಾಯಿ ಬಿಟ್ಟು ಕಾದೈತೆ ಬೆಂಗಾಡು ಬಿರುಭೂಮಿ
ಕತ್ತೆತ್ತಿ ನೋಡ್ಯಾವೆ ಕಂಗೆಟ್ಟ ಕಾಡುಹಕ್ಕಿ
ಸುತ್ತೆಲ್ಲ ಬಳಲ್ಯಾವೆ ಬಡವಾದ ಎತ್ತು ಎಮ್ಮೆ
ಮೂಡಲ ಸುಳಿಗಾಳಿ ಬಿಡಿಸೈತೆ ಜೀವಭಾವ ॥೧॥

ಗಿಡ ಬಳ್ಳಿ ನಲುಗ್ಯಾವೆ ಹೂರೆಂಬೆ ಬಲು ಬೆಂಡು
ಒಡ್ಡೆಲ್ಲ ಒಣಗ್ಯಾವೆ ನೀರಿರದೆ ತಳವ ಕಂಡು
ಹಾದ್ಯಲ್ಲ ಸುಡುತಾವೆ ಧೂಳನ್ನೆ ಹೊದ್ದುಕೊಂಡು
ನೇಗಿಲ ಹೊನ್ನಾರು ಬಯಸೈತೆ ಮಣ್ಣ ಕಂಡು ॥೨॥

Read more...

ಎಂತ ಮರುಳಯ್ಯ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ಲಕ್ಷ್ಮಿನಾರಾಯಣ ಭಟ್ಟ
ಸಂಗೀತ - ಸಿ.ಅಶ್ವಥ್
ಗಾಯನ - ಎಸ್.ಪಿ.ಬಾಲಸುಬ್ರಮಣ್ಯಂ
ಚಿತ್ರ-ಸ್ಪಂದನ

---

ಎಂತ ಮರುಳಯ್ಯ ಇದು ಎಂತ ಮರುಳು।
ಬೆಳಗಿನ ಹಿಮದಂತೆ ಹರಿವ ನೆರಳು
ತಳತಳ ಮಿನುಗಿ ಸೋಕಲು ಕರಗಿ
ಹರಿವುದು ಈ ಬಾಳಿನೆಲ್ಲ ತಿರುಳು ॥

ಹರಿಯುವ ನೀರಿಗೆ ಯಾವ ಹೊಣೆ
ಹಾರುವ ಹಕ್ಕಿಗೆ ಎಲ್ಲಿ ಮನೆ
ಬಾಳಿನ ಕಡಲಿನ ತೆರೆಗಳ ಸೀಳಿ
ತಲಪುವುದಾಚೆಯ ದಡದ ಕೊನೆ ॥೧॥

ಸಂಜೆಯ ನೇಸರ ಬಣ್ಣದ ನೀಲಿ
ನೀರಲಿ ಹಾರುತ ಬೆಳ್ಳಕ್ಕಿ ತೇಲಿ
ಕಡಲಿಗೆ ಸಾಲಾಗಿ ಮೂಡುತ ಮುಳುಗುತ
ಬೆನ್ನಟ್ಟಿ ಸಾಗುವ ತೆರೆಗಳ ಹಾಡೆ
ಸೃಷ್ಟಿಯ ಸುಂದರ ಸುಳ್ಳಿನ ಮಾಲೆ ॥೨॥

Read more...

ಕಾಡು ಕುದುರೀ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಕಂಬಾರ
ಸಂಗೀತ - ಚಂದ್ರಶೇಖರ ಕಂಬಾರ
ಗಾಯನ - ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಸುಬ್ಬಣ್ಣ, ಕಲ್ಪನಾ ಶಿರೂರ
ಚಿತ್ರ-ಕಾಡುಕುದುರೆ

---

ಕಾಡು ಕುದುರೀ ಓಡಿ ಬಂದಿತ್ತऽ ॥

ಊರಿನಾಚೆ ದೂರದಾರಿ ಸುರುವಾಗऽ ಜಾಗದಲ್ಲಿ
ಮೂಡಬೆಟ್ಟ ಸೂರ್ಯ ಹುಟ್ಟಿ ಹಸಿರಿನ ಗುಟ್ಟऽ ಒಡೆವಲ್ಲಿ
ಮುಗಿವೇ ಇಲ್ಲದ ಮುಗಿಲಿನಿಂದ ಜಾರಿಬಿದ್ದ ಉಲ್ಕೀ ಹಾಂಗ ಕಾಡಿನಿಂದ ಚಂಗನೆ ನೆಗೆದಿತ್ತऽ ॥೧॥

ಮೈಯ್ಯ ಬೆಂಕಿ ಮಿರುಗತಿತ್ತऽ ಬ್ಯಾಸ್ಗಿ ಬಿಸಿಲऽ ಉಸಿರಾಡಿತ್ತऽ
ಹೊತ್ತಿ ಉರಿಯೊ ಕೇಶರಾಶಿ ಕತ್ತಿನಾಗ ಕುಣೀತಿತ್ತऽ
ಧೂಮಕೇತು ಹಿಂಬಾಲಿತ್ತऽ ಹೌಹಾರಿತ್ತऽ ಹರಿದಾಡಿತ್ತऽ ಹೈಹೈ ಅಂತ ಹಾರಿಬಂದಿತ್ತऽ ॥೨॥

ಕಣ್ಣಿನಾಗ ಸಣ್ಣ ಖಡ್ಗ ಆಸುಪಾಸು ಝಳಪಿಸಿತ್ತऽ
ಬೆನ್ನ ಹುರಿ ಬಿಗಿದಿತ್ತಣ್ಣ ಸೊಂಟದ ಬುಗುರಿ ತಿರಗತಿತ್ತऽ
ಬಿಗಿದ ಕಾಡಬಿಲ್ಲಿನಿಂದ ಬಿಟ್ಟ ಬಾಣದ್ಹಾಂಗ ಚಿಮ್ಮಿ ಹದ್ದऽ ಮೀರಿ ಹಾರಿ ಬಂದಿತ್ತऽ ॥೩॥

ನೆಲ ಒದ್ದು ಗುದ್ದऽ ತೋಡಿ ಗುದ್ದಿನ ಬದ್ದಿ ಒದ್ದಿಯಾಗಿ
ಒರತಿ ನೀರು ಭರ್ತಿಯಾಗಿ ಹರಿಯೋಹಾಂಗ ಹೆಜ್ಜೀ ಹಾಕಿ
ಹತ್ತಿದವರ ಎತ್ತಿಕೊಂಡು ಏಳಕೊಳ್ಳ ತಿಳ್ಳೆಳಾಡಿ ಕಳ್ಳೆಮಳ್ಳೆ ಆಡಿಸಿ ಕೆಡವಿತ್ತऽ ॥೪॥

Read more...

ಹರಿಚಿತ್ತ ಸತ್ಯ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ಪುರಂದರದಾಸ

---

ಹರಿಚಿತ್ತ ಸತ್ಯ ನಮ್ಮ ಹರಿಚಿತ್ತ ಸತ್ಯ ।
ನರಚಿತ್ತಕ್ಕೆ ಬಂದದ್ದು ಲವಲೇಶ ನಡೆಯದು॥

ಸುದತಿ ಮಕ್ಕಳ ಭಾಗ್ಯ ಬಯಸೋದು ನರಚಿತ್ತ ।
ಮದುವ್ಯಾಗದಿರುವದು ಹರಿಚಿತ್ತವು ।
ಕುದುರೆ ಅಂದಣ ಆನೆ ಬಯಸೋದು ನರಚಿತ್ತ ।
ಪಾದಚಾರಿಯಾಗೋದು ಹರಿಚಿತ್ತವಯ್ಯ ॥೧॥

ವಿಧವಿಧ ಯಾತ್ರೆಯ ಬಯಸೋದು ನರಚಿತ್ತ ।
ಒದಗಿ ಬರುವ ರೋಗ ಹರಿಚಿತ್ತವು ।
ಸದಾ ಅನ್ನದಾನವ  ಬಯಸೋದು ನರಚಿತ್ತ।
ಉದರಕ್ಕೆ ಅಳುವುದು ಹರಿಚಿತ್ತವಯ್ಯ ॥೨॥

ಧರಣಿಯನಾಳಬೇಕೆಂಬುದು ನರಚಿತ್ತ ।
ಪರರ ಸೇವಿಸುವುದು ಹರಿಚಿತ್ತವು ।
ಪುರಂದರವಿಠಲನ ಬಯಸೋದು ನರಚಿತ್ತ ।
ದುರಿತವ ಕಳೆವುದೆ ಹರಿಚಿತ್ತವಯ್ಯ॥೩॥

Read more...

ಅಲ್ಲಿದೆ ನಮ್ಮನೆ

ಸಾಹಿತ್ಯ-ಪುರಂದರದಾಸ

---

ಅಲ್ಲಿದೆ ನಮ್ಮನೆ, ಇಲ್ಲಿ ಬಂದೆ ಸುಮ್ಮನೆ (/ಇಲ್ಲಿರುವುದು ಸುಮ್ಮನೆ),
ಅಲ್ಲಿದೆ ನಮ್ಮ ಮನೆ ॥

ಕದಬಾಗಿಲಿರಿಸಿಹ ಕಳ್ಳ ಮನೆ ಇದು
ಮುದದಿಂದ ಓಲ್ಯಾಡೊ ಸುಳ್ಳು ಮನೆ
ವೈಕುಂಠವೆಂಬುದೆ ನಮ್ಮ ಸ್ವಂತ ಮನೆ
ಇದ್ದು ಇಲ್ಲದೆ ಹೋಗೋ ಕನಸಿನ ಮನೆ ಇದು ॥೧॥

ಮಾಳಿಗೆಮನೆಯೆಂದು ನೆಚ್ಚಿ ಕೆಡಲು ಬೇಡ
ಕೇಳಯ್ಯ ಹರಿಕಥೆ ಶ್ರವಣಂಗಳ
ನಾಳೆ ಯಮದೂತರು ಬಂದೆಳೆದೊಯ್ಯುವಾಗ
ಮಾಳಿಗೆ ಮನೆ ಸಂಗಡ ಬಾರದಯ್ಯ ॥೨॥

ಮಡದಿಮಕ್ಕಳು ಎಂಬೋ ಹಂಬಲ ನಿನಗ್ಯಾಕೋ
ಕಡುಗೊಬ್ಬುತನದಲಿ ಕೊಬ್ಬಿನಡೆಯದಿರೋ
ಒಡೆಯ ಶ್ರೀಪುರಂದರವಿಠಲರಾಯನ
ಧೃಡಭಕ್ತಿಯಿಂದಲಿ ಭಜಿಸಿಕೋ ಮನುಜ ॥೩॥

Read more...

జయభేరి

సాహిత్యం - శ్రీశ్రీ
కావ్యసంకలనం - మహాప్రస్థానం

---

నేను సైతం
ప్రపంచాగ్నికి
సమిధ నొక్కటి ఆహుతిచ్చాను!

నేను సైతం
విశ్వ వృష్టికి
అశ్రువొక్కటి ధారపోశాను!

నెను సైతం
భువన ఘోషకు
వెర్రి గొంతుక విచ్చి మ్రోశాను.

ఎండ కాలం మండినప్పుడు
గబ్బిలం వలె
క్రాగి పోలేదా!

వాన కాలం ముసరి రాగా
నిలువు నిలువున
నీరు కాలేదా?

శీత కాలం కోత పెట్టగ
కొరడు కట్టీ,
ఆకలేసీ కేక లేశానే!

నే నొకణ్ణీ
నిల్చిపోతే-
చండ్ర గాడ్పులు, వాన మబ్బులు, మంచు సోనలు
భూమి మీదా
భుగ్న మౌతాయి!

నింగినుండీ తొంగి చూసే
రంగు రంగుల చుక్కలన్నీ
రాలి, నెత్తురు క్రక్కుకుంటూ
పేలిపోతాయి!

పగళ్ళన్నీ పగిలిపోయీ,
నిశీధాలూ విశీర్ణిల్లీ,
మహా ప్రళయం జగం నిండా
ప్రగల్భిస్తుంది!

నే నొక్కణ్ణి ధాత్రినిండా
నిండి పోయీ,
నా కుహూరత శీకరాలే
లోకమంతా జల్లులాడే
ఆ ముహుర్తా లాగమిస్తాయి!

నేను సైతం
ప్రపంచాబ్జపు
తెల్ల రేకై పల్లవిస్తాను!

నేను సైతం
విశ్వవీణకు
తంత్రినై మూర్ఛనలు పోతాను!

నేను సైతం
భువన భవనపు
బావుటానై పైకి లేస్తాను!

Read more...

वन्दॆ मातरम्

साहित्यम् - बङ्किञ्चन्द्र छट्टॊपाध्याय

---

वन्दॆ मातरम् ।

सुजलाम् सुफलाम् मलयजशीतलाम्
सस्यश्यामलाम् मातरम् ॥

शुभ्रज्यॊत्स्नापुलकितयामिनीम्
फुल्लकुसुमितद्रुमदलशॊभिनीम्
सुहासिनीम् सुमधुरभाषिणीम्
सुखदाम् वरदाम् मातरम् ॥१॥

कॊटिकॊटि कण्ठ कलकल निनादकरालॆ
कॊटिकॊटि भुजैर्धृत खरकरवाले,
अबला कॆन मा ऎत बलॆ
बहुबलधारिणीम् नमामि तारिणीम्
रिपुदलवारिणीम् मातरम् ॥२॥

तुमि विद्या तुमि धर्म
तुमि हृदि तुमि मर्म
त्वम् हि प्राणाः शरीरॆ
बाहुतॆ तुमि मा शक्ति
हृदयॆ तुमि मा भक्ति
तॊमारयि प्रतिमा गडि मन्दिरॆ मन्दिरॆ मातरम् ॥३॥

त्वम् हि दुर्गा दशप्रहरणधारिणी
कमला कमलदलविहारिणी
वाणी विद्यादायिनी नमामि त्वाम्
नमामि कमलाम् अमलाम् अतुलाम्
सुजलाम् सुफलाम् मातरम् ॥४॥

श्यामलाम् सरलाम् सुस्मिताम् भूषिताम्
धरणीम् भरणीम् मातरम् ॥५॥

---

Translation to English by Aurobindo Ghosh
Mother, I bow to thee!
Rich with thy hurrying streams,
bright with orchard gleams,
Cool with thy winds of delight,
Dark fields waving Mother of might,
Mother free.

Glory of moonlight dreams,
Over thy branches and lordly streams,
Clad in thy blossoming trees,
Mother, giver of ease
Laughing low and sweet!
Mother I kiss thy feet,
Speaker sweet and low!
Mother, to thee I bow.

Who hath said thou art weak in thy lands
When the sword flesh out in the seventy million hands
And seventy million voices roar
Thy dreadful name from shore to shore?
With many strengths who art mighty and stored,
To thee I call Mother and Lord!
Though who savest, arise and save!
To her I cry who ever her foeman drove
Back from plain and Sea
And shook herself free.

Thou art wisdom, thou art law,
Thou art heart, our soul, our breath
Though art love divine, the awe
In our hearts that conquers death.
Thine the strength that nervs the arm,
Thine the beauty, thine the charm.
Every image made divine
In our temples is but thine.

Thou art Durga, Lady and Queen,
With her hands that strike and her
swords of sheen,
Thou art Lakshmi lotus-throned,
And the Muse a hundred-toned,
Pure and perfect without peer,
Mother lend thine ear,
Rich with thy hurrying streams,
Bright with thy orchard gleems,
Dark of hue O candid-fair

In thy soul, with jewelled hair
And thy glorious smile divine,
Lovilest of all earthly lands,
Showering wealth from well-stored hands!
Mother, mother mine!
Mother sweet, I bow to thee,
Mother great and free!

Read more...

प्रिय भारत जनयित्री / ప్రియ భారత జనయిత్రీ

साहित्यम् - देवुलपल्लि कृष्णशात्रि

---

जय जय जय प्रिय भारत जनयित्री दिव्य धात्री ।
जय जय जय शतसहस्रनरनारीहृदयनेत्री ॥

जय जय जय सुश्यामलसस्यचलच्चेलांचल
जय वसंतकुसुमलताचलित ललितचूर्णकुंतल
जय मदीय हृदयाशयलाक्षारुणपदयुगळा ॥१॥

जय दिशांतगतशकुंत दिव्यगानपरितोषण
जय गायकवैताळिकगळ विशालपतविहरण
जय मदीय मधुरगेयचुंबित सुंदरचरणा ॥२॥

---

సాహిత్యం - దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి

---

జయ జయ జయ ప్రియ భారతజనయిత్రీ దివ్యధాత్రి ।
జయ జయ జయ శతసహస్రనరనారీహృదయనేత్రి ॥

జయ జయ జయ సుశ్యామలసస్యచలచ్చేలాంచల
జయ వసంతకుసుమలతాచలిత లలితచూర్ణకుంతల
జయ మదీయ హృదయాశయలాక్షారుణపదయుగళా ॥౧॥

జయ దిశాంతగతశకుంత దివ్యగానపరితోషణ
జయ గాయకవైతాళికగళ విశాలపదవిహరణ
జయ మదీయ మధురగేయచుంబిత సుందరచరణా॥౨॥

Read more...

ఏ దేశమేగినా

సాహిత్యం - రాయప్రోలు సుబ్బారావు

---

ఏ దేశమేగినా ఎందు కాలిడినా
ఏ పీఠమెక్కినా ఎవ్వరేమనినా
పొగడరా నీ తల్లిభూమి భారతిని
నిలపరా నీ జాతి నిండుగౌరవము

ఏ పూర్వపుణ్యమో ఏ యోగబలమో
జనియించినాడ వీ స్వర్గఖండమున
ఏ మంచిపూవులన్ ప్రేమించినావో
నిను మోచె ఈ తల్లి కనక గర్భమున

లేదురా ఇటువంటి భూదేవియెందూ !
లేరురా మనవంటి పౌరులింకెందు !

సూర్యునీ వెలుతురుల్ సోకునందాక
ఓడలా ఝండాలు ఆడునందాక
అందాకగల ఈ అనంతభూతలిని
మన భూమివంటి చల్లని తల్లి లేదు

పాడరా నీ వీరభావభారతము !

తమ తపస్సులు ఋషుల్ ధారవోయంగా
సౌర్య హారముల్ రాజచంద్రులర్పింప
భావ సూత్రము కవి ప్రభువులల్లంగ
రాగ దుగ్ధముల్ భక్తరత్నముల్ పిదక
దిక్కులకెగదన్ను తేజమ్ము వెలగ
రాళ్ళ తేనియలూరు రాగాలు సాగా
జగములనూగించు మగతనంబెగయ
సౌందర్యమెగ బోయు సాహిత్యమలర

వెలిగినదీ దివ్య విశ్వంబు పుత్ర !
దీవించె నీ దివ్యదేశంబు పుత్ర !

పొలములా రత్నాలు మొలిచెరా ఇచట
వార్ధిలో ముత్యాలు పండెరా ఇచట
పృథివి దివ్యౌషధుల్ పిదికెరా మనకు
కానలా కస్తూరి కాచరా మనకు

అవమానమేలరా?! అనుమానమేలరా?!
భారతీయుడనంచు భక్తితో పాడ!

Read more...

మా తెలుగు తల్లికి

సాహిత్యం - శంకరంబాడి సుందరాచారి

---

మా తెలుగు తల్లికి మల్లెపూదండ ।
మా కన్న తల్లికి మంగళారతులు ॥

కడుపులో బంగారు కనుచూపులో కరుణ ।
చిరునవ్వులో సిరులు దొరలించు మాతల్లి ॥౧॥

గలగలా గోదారి కదలిపోతుంటేను ।
బిరబిరా కృష్ణమ్మ పరుగులిడుతుంటేను ।
బంగారు పంటలే పండుతాయి ।
మురిపాల ముత్యాలు దొరలుతాయి ॥౨॥

అమరావతీ నగర అపురూప శిల్పాలు ।
త్యాగయ్య గొంతులో తారాడు నాదాలు ।
తిక్కయ్య కలములో తియ్యందనాలు ।
నిత్యమై, నిఖిలమై నిలచియుండేదాక ॥౩॥

రుద్రమ్మ భుజశక్తి, మల్లమ్మ పతిభక్తి ।
తిమ్మరసు ధీయుక్తి, కృష్ణరాయల కీర్తి ।
మా చెవులు రింగుమని మారుమ్రోగేదాక ।
నీ ఆటలే ఆడుతాం, నీ పాటలే పాడుతాం ॥౪॥

॥ జై తెలుగు తల్లి! జై తెలుగు తల్లి! ॥

Read more...

भज गॊविन्दं

साहित्यम्-आदिशन्कराचार्य

---

भज गॊविन्दं भज गॊविन्दं गॊविन्दं भज मूढमतॆ ।
सम्प्राप्तॆ सन्निहितॆ कालॆ नहि नहि रक्षति डुक्रिङ्करणॆ ॥१॥

मूढ जहीहि धनागमतृष्णां कुरु सद्बुद्धिम् मनसि वितृष्णाम् ।
यल्लभसॆ निजकर्मॊपात्तं वित्तं तॆन विनॊदय चित्तम् ॥२॥

नारीस्तनभर नाभीदॆशं दृष्ट्वा मा गा मॊहावॆशम् ।
ऎतन्मांसवसादि विकारं मनसि विचिन्तय वारंवारम् ॥३॥

नलिनीदलगतजलमतितरलं तद्वज्जीवितमतिशयचपलम् ।
विद्धिव्याध्यभिमानग्रस्तं लॊकं शॊकहतं च समस्तम् ॥४॥

यावद्वित्तॊपार्जनसक्तः तावन्निजपरिवारॊरक्तः ।
पश्चाज्जीवति जर्जरदॆहॆ वार्तां कॊ‌Sपि न पृच्छति गॆहॆ ॥५॥

यावत्पवनॊ निवसति दॆहॆ तावत्पृच्छति कुशलं गॆहॆ ।
गतवति वायौ दॆहापायॆ भार्या बिभ्यति तस्मिन् कायॆ ॥६॥

बालस्तावत् क्रीडासक्तः तरुणस्तावत् तरुणीसक्तः ।
वृद्धस्तावत् चिन्तामग्नः परमॆ ब्रह्मणि कॊ‌Sपि न लग्नः ॥७॥

का तॆ कान्ता कस्तॆ पुत्रः संसारॊ‌Sयमतीव विचित्रः ।
कस्य त्वं वा कुत आयातः तत्वं चिन्तय तदिह भ्रातः ॥८॥

सत्सङ्गत्वॆ निस्सङ्गत्वं निस्सङ्गत्वॆ निर्मॊहत्वम् ।
निर्मॊहत्वॆ निश्चलतत्त्वं निश्चलतत्त्वॆ जीवन्मुक्तिः ॥९॥

वयसि गतॆ कः कामविकारः शुष्कॆ नीरॆ कः कासारः ।
क्षीणॆ वित्तॆ कः परिवारः ज्ञातॆ तत्त्वॆ कः संसारः ॥१०॥

मा कुरु धनजन यौवन गर्वं हरति निमॆषात् कालः सर्वम् ।
मायामयमिदम् अखिलं हित्वा ब्रह्मपदं त्वं प्रविश विदित्वा ॥११॥

दिनयामिन्यौ सायंप्रातः शिशिरवसन्तौ पुनरायातः ।
कालः क्रीडति गच्छत्यायुः तदपि न मुञ्चत्याशावायुः ॥१२॥

द्वादश मञ्जरिकाभिर शॆषः कथितॊ वैयाकरणस्यैषः ।
उपदॆशॊ भूद्विद्या निपुणैः श्रीमच्छङ्करभगवच्छरणैः ॥१३॥

का तॆ कान्ता धन गत चिन्तावातुल किं तव नास्ति नियन्ता ।
त्रिजगति सज्जन सङ्गतिरॆका भवति भवार्णव तरणॆ नौका ॥१४॥

जटिलॊ मुण्डी लुञ्जित कॆशः काषायाम्बर बहुकृत वॆषः ।
पश्यन्नपि च न पश्यति मूढः उदर निमित्तं बहुकृत वॆषः ॥१५॥

अङ्गं गलितं पलितं मुण्डं दशनविहीनं जातं तुण्डम् ।
वृद्धॊ याति गृहीत्वा दण्डं तदपि न मुञ्चत्याशा पिण्डम् ॥१६॥

अग्रॆ वह्निः पृष्ठॆ भानुः रात्रौ चुबुक समर्पित जानुः ।
करतल भिक्षस्-तरुतल वासः तदपि न मुञ्चत्याशा पाशः ॥१७॥

कुरुतॆ गङ्गा सागर गमनं व्रत परिपालनम् अथवा दानम् ।
ज्ञान विहीनः सर्वमतॆन भजति न मुक्तिं जन्म शतॆन ॥१८॥

सुरमन्दिर तरुमूल निवासः शय्या भूतलम् अजिनं वासः ।
सर्व परिग्रह भॊगत्यागः कस्य सुखं न करॊति विरागः ॥१९॥

यॊगरतॊ वा भॊगरतॊ वा सङ्गरतॊ वा सङ्गविहीनः ।
यस्य ब्रह्मणि रमतॆ चित्तं नन्दति नन्दति नन्दत्यॆव ॥२०॥

भगवद्गीता किञ्चिदधीता गङ्गा जललव कणिका पीता ।
सकृदपि यॆन मुरारी समर्चा क्रियतॆ तस्य यमॆन न चर्चा ॥२१॥

पुनरपि जननं पुनरपि मरणं पुनरपि जननी जठरॆ शयनम् ।
इह संसारॆ बहु दुस्तारॆ कृपया‌पारॆ पाहि मुरारॆ ॥२२॥

रथ्या चर्पट विरचित कन्थः पुण्यापुण्य विवर्जित पन्थः ।
यॊगी यॊग नियॊजित चित्तः रमतॆ बालॊन्मत्तवदॆव ॥२३॥

कस्त्वं कॊ‌Sहं कुत आयातः का मॆ जननी कॊ मॆ तातः ।
इति परिभावय निज संसारं सर्वं त्यक्त्वा स्वप्न विचारम् ॥२४॥

त्वयि मयि सर्वत्रैकॊ विष्णुः व्यर्थं कुप्यसि मय्यसहिष्णुः ।
भव समचित्तः सर्वत्र त्वं वाञ्छस्यचिराद्यदि विष्णुत्वम् ॥२५॥

शत्रौ मित्रॆ पुत्रॆ बन्धौ मा कुरु यत्नं विग्रह सन्धौ ।
सर्वस्मिन्नपि पश्यात्मानं सर्वत्रॊत्-सृज भॆदाज्ञानम् ॥२६॥

कामं क्रॊधं लॊभं मॊहं त्यक्त्वा‌Sत्मानं पश्यति सॊ‌Sहम् ।
आत्मज्ञ्नान विहीना मूढाः तॆ पच्यन्तॆ नरक निगूढाः ॥२७ ॥

गॆयं गीता नाम सहस्रं ध्यॆयं श्रीपति रूपम् अजस्रम् ।
नॆयं सज्जन सङ्गॆ चित्तं दॆयं दीनजनाय च वित्तम् ॥२८॥

सुखतः क्रियतॆ रामाभॊगः पश्चाद्धन्त शरीरॆ रॊगः ।
यद्यपि लॊकॆ मरणं शरणं तदपि न मुञ्चति पापाचरणम् ॥२९ ॥

अर्थमनर्थं भावय नित्यं नास्ति ततः सुख लॆशः सत्यम् ।
पुत्रादपि धनभाजां भीतिः सर्वत्रैषा विहिता रीतिः ॥३०॥

प्राणायामं प्रत्याहारं नित्यानित्य विवॆक विचारम् ।
जाप्यसमॆत समाधि विधानं कुर्व वधानं महद्-अवधानम् ॥३१॥

गुरु चरणाम्भुज निर्भरभक्तः संसाराद्-अचिराद्-भव मुक्तः ।
सॆन्दिय मानस नियमादॆवं द्रक्ष्यसि निज हृदयस्थं दॆवम् ॥३२॥

मूढः कश्चिन वैयाकरणॊ डुकृण्करणाध्ययन धुरीणः ।
श्रीमच्छङ्कर भगवच्चिष्यैः बॊधित आसीच्छॊदित करणैः ॥३३॥

Read more...

కన కన రుచిర

సాహిత్యం - త్యాగరాజ

---

కనకన రుచిర కనకవసన, నిన్ను ॥

దినదినమును (అను)
మనసున చనువున నిన్ను ॥౧॥

పాలుగారుమోమున శ్రీయపారమహిమ దనరు నిన్ను ॥౨॥

తళతళమను ముఖకళగలిగిన సీత
కులుకుచునోరకన్నులనుజూచే నిన్ను ॥౩॥

బాలార్కభసుచేల మణిమయమాలాలంకృతకంధర
సరసిజాక్ష వరకపోల సురుచిరకిరీటధర సంతతంబు మనసారగ ॥౪॥

సాపత్నిమాతయౌ సురుచిచే కర్ణశూలమైన మాటల వీనుల
చురుక్కన తాళక శ్రీహరిని ధ్యానించి సుఖియింపగలేదా యటు ॥౫॥

మృగమదలలామ శుభనిటిల వరజటాయుమోక్షఫలద
పవమానసుతుడు నీదు మహిమదెల్ప సీతదెలిసి
వలచి సొక్కలేదా ఆ రీతి నిన్ను ॥౬॥

సుఖాస్పదవిముఖాంబుధర పవనవిదేహమానసవిహారాప్త
సురపూజమానితగుణాంక చిదానంద ఖగతురంగ ధృతరథాంగ
పరమదయాకర కరుణారసవరుణాలయ భయాపహర శ్రీరఘుపతే ॥౭॥

కామించి ప్రేమమీద కరముల నీదు పాదకమలములబట్టుకొనువాడు సాక్షి
రామనామరసికుడు కైలాససదనుడు సాక్షి
మరియు నారదపరాశరశుకశౌనకపురంధరనగజాధరజముఖ్యులు సాక్షిగాదా
సుందరేశ సుఖకలశాంబుధివాసాశ్రితులకే ॥౮॥

సతతము ప్రేమపూరితుడగు త్యాగరాజనుత
ముఖజిత కుముదహిత వరద నిన్ను ॥౯॥

Read more...

जगदानन्दकारक

साहित्यम् - त्यागराज

---

जगदानन्दकारक ।
जय जानकी प्राणनायक ॥

गगनाधिप सत्कुलज राजराजॆश्वर
सुगुणाकर सुरसॆव्य भव्यदायक, सदा सकल ॥१॥

अमरतारकनिचय कुमुदहित परिपूर्ण अनघ सुरासुरपूज
दधिपयॊधिवासहरण सुन्दरतरवदन सुधामय वचॊवृन्द
गॊविन्द सानन्द मावर जराप्त शुभकरानॆक ॥२॥

निगम नीरजामृतजपॊषका निमिशवैरि वारिदसमीरण
खगतुरङ्ग सत्कविहृदालयागणित वानराधिपनताङ्घ्रियुग ॥३॥

इन्द्रनीलमणिसन्निभापघन चन्द्रसूर्यनयन अप्रमॆय
वागीन्द्रजनक सकलॆश शुभ्रनागॆन्द्रशयन शमनवैरि सन्नुत ॥४॥

पादविजितमौनिशाप सवपरिपालवर मन्त्रग्रहणलॊल
परमशान्तचित्त जनकजाधिप सरॊजभववरदाखिल ॥५॥

सृष्टिस्थित्यन्त्यकार अमित कामितफलद असमानगात्र
शचीपतिसुताब्धि मदहर अनुरागरागराजित कथासारहित ॥६॥

सज्जनमानसाब्धिसुधाकर कुसुमविमान सुरसारिपुकराब्जलालितचरण
अवगुणासुरगणमदहरण सनातन अजनुत ॥७॥

ॐकारपञ्जरकीर पुरहर सरॊजभव कॆशवादिरूप
वासवरिपुजनकान्तक कलाधराप्त करुणाकर शरणागतजनपालन
सुमनॊरमण निर्विकार निगमसारतर ॥८॥

करधृतशरजालासुरमदापहरण अवनीसुर सुरवनकवीन
बिलजमौनिकृतचरित्रसन्नुत श्रीत्यागराजनुत ॥९॥

पुराणपुरुष नृवरात्मज आश्रितपराधीन करविराधरावणविरावण
अनघपराशरमनॊहर विकृतत्यागराजसन्नुत ॥१०॥

अगणितगुण कनकचॆल सालविडलन अरुणाभसमानचरण
अपारमहिम अद्भुतसुकविजनहृत्सदन सुरमुनिगणविहितकलश
नीरनिधिजारमण पापगजनृसिंहवर त्यागराजाधिनुत ॥११॥

Read more...

సాధించెనే ఓ మనసా

సాహిత్యం - త్యాగరాజ

---

సాధించెనే ఓ మనసా ।
బోధించిన సన్మార్గవసనముల బొంకు జేసి తా బట్టినపట్టు ॥

సమయానికి తగు మాటలాడెనే ॥

దేవకీవసుదేవులనేగించినటు ॥౧॥

రంగేశుడు సద్గంగాజనకుడు సంగీతసంప్రదాయకుడు ॥౨॥

గోపీజన మనోరథమొసంగలేకనే గేలియుజేసేవాడు ॥౩॥

సారాసారుడు సనకసనందనసన్మునిసేవ్యుడు సకలాధారుడు ॥౪॥

వనితల సదా సొక్కజేయుచును మ్రొక్కజేసే
పరమాత్ముడదియుగాక యశోదతనయుడనుచు
ముదంబునను ముద్దుబెట్ట నవ్వుచుండు హరి ॥౫॥

పరమభక్తవత్సలుడు సుగుణపారావారుండాజన్మ మనగుడి
కలిబాధలదీర్చువాడనుచునే హృదంబుజమునజూచుచుండగ హరి ॥౬॥

హరేరామచంద్ర రఘుకులేశ మృదుసుభాష శేషశయన
పరనారి సోదరాజవిరాజ తురగరాజరాజనుత నిరామయాపఘన
సరసీరుహదలాక్షయనుచు వేడుకొన్న నన్ను తా బ్రోవకను ॥౭॥

శ్రీవేంకటేశ సుప్రకాశ సర్వోన్నత సజ్జన మానసనికేతన
కనకాంబరధరలసన్మకరకుండల విరాజిత హరేయనుచు నే
పొగడగా త్యాగరాజగేయుడు మానవేంద్రుడైన రామచంద్రుడు ॥౮॥

సద్భక్తుల నడతలిట్లనెనే అమరికగా నా పూజగొనెనే
అలుగవద్దననే
విముఖులతో జేరబోకుమనెనే
వెతగలిగిన తాళుకొమ్మననే
దమశమాది సుఖదాయకుడగు శ్రీత్యాగరాజనుతుడు చెంతరాకనే ॥౯॥

Read more...

దుడుకుగల

సాహిత్యం - త్యాగరాజ

---

దుడుకుగల నన్నే దొరకొడుకు బ్రోచురా, ఎంతో ॥

కడు దుర్విషయాకృశ్టుడై గడియగడియకు నిండారు ॥౧॥

శ్రీవనితా హృత్కుముదాబ్జ వాంగ్మానసాగోచర ॥౨॥

సకలభూతములయందు నీవైయుండగ మదిలేకపోయిన ॥౩॥

చిరుతప్రాయమున నాడే భజనామృత రసవిహీన కుతర్కుడైన ॥౪॥

పరధనములకొరకు నొరుల మదిని
కరగబలికి కడుపు నింపదిరిగినట్టి ॥౫॥

తనమదిని భువిని సౌఖ్యపు జీవనమేయనుచు
సదా దినములు గడిపెడి ॥౬॥

తెలియని నటవిట క్షుద్రులు వనితలు స్వవశమౌటకుపదశించి
సంతసిల్లి స్వరలయంబులెరుంగకను శిలాత్ముడై
సుభక్తులకు సమానమను ॥౭॥

దృష్టికి సారంబగు లలనా సదనార్భకసేనామిత ధనాదులను
దేవాధిదేవ నెరనమ్మితినిగాకను పదాబ్జభజనంబు మరచిన ॥౮॥

చక్కని ముఖకమలంబునను సదా నా మదిలో స్మరణ లేకనే
దుర్మదాంధ జనుల కోరి పరితాపములచేదగిలి నొగిలి
దుర్విషయ దురాశలను రోయలేక సతతమపరాధినై చపలచిత్తుడైన ॥౯॥

మానవతను దుర్లభమనుచునెంచి పరమానందమొందలేక
మదమత్సరకామలోభమోహములకు దాసుడై మోసబోతిగాక
మొదటి కులజుడగుచు భువిని శూద్రుల పనులు సల్పుచునుంటినిగాక
నరాధములనురోయ సారహీనమతములను సాధింప తారుమారు ॥౧౦॥

సతులకై కొన్నాళ్ళాస్థికై సుతులకై కొన్నాళ్ళు
ధనతతులకై తిరిగితినయ్య త్యాగరాజాప్త ఇటువంటి ॥౧౧॥

Read more...

ఎందరో మహానుభావులు

సాహిత్యం - త్యాగరాజ

---

ఎందరో మహానుభావులు అందరికీ వందనములు ॥

చందురువర్ణుని అందచందమును హృదయారవిందమునజూచి
బ్రహ్మానందమనుభవించువారెందరో మహానుభావులు ॥౧॥

సామగానలోల మనసిజలావణ్య
ధన్యమూర్ధన్యులెందరో మహానుభావులు ॥౨॥

మానసవనచరవరసంచారమునెరిపి మూర్తి బాగుగ
పొగడనేవారెందరో మహానుభావులు ॥౩॥

సరగున పాదములకు స్వాంతమను సరోజమును
సమర్పణము సేయువారెందరో మహానుభావులు ॥౪॥

పతితపావనుడనే పరాత్పరునిగురించి
పరమార్ధమగు నిజమార్గముతోనుబాడుచును సల్లాపముతో
స్వరలయాదిరాగములదెలియువారెందరో మహానుభావులు ॥౫॥

హరిగుణమణిమయసరములు గళమున శోభిల్లు
భక్తకోటులిలలో తెలివితో చెలిమితో కరుణగల్గి
జగమెల్లను సుధాదృష్టిచే బ్రోచువారెందరో మహానుభావులు ॥౬॥

హొయలుమీర నడలుగల్గ్గు సరసుని సదా
కనులజూచుచును పులకశరీరులై
ఆనందపయోధినిమగ్నులై ముదంబునను
యశముగలవారెందరో మహానుభావులు ॥౭॥

పరమభాగవతమౌనివర శశివిభాకర సనకసనందన
దిగీశ సురకింపురుష కనకకశిపుసుత నారద తుంబురు
పవనసూను బాలచంద్రధర శుక సరోజభవ భూసురవరులు
పరమపావనులు ఘనులు శాశ్వతులు
కమలభవసుఖము సదానుభవులుగాక ఎందరో మహానుభావులు ॥౮॥

నీ మేనునామ వైభవంబులను
నీ పరాక్రమధైర్యముల శాంతమానసము
నీవులను వచనసత్యమును రఘువర నీయెడ సద్భక్తియు జనించకను
దుర్మతములను కల్లజేసినట్టి నీమదినెరింగి
సంతసంబునను గుణభజనానందకీర్తనముజేయువారెందరో మహానుభావులు ॥౯॥

భాగవతరామాయణగీతాదిశృతిశాస్త్రపురాణపు మర్మములను
శివాదిషణ్మతముల గూఢములన్
ముప్పదిముక్కోటిసురాంతరంగముల భావంబులనెరిగి
భావరాగలయాదిసౌఖ్యముచే చిరాయువుల్గలిగి
నిరవధిసుఖాత్ములై త్యాగరాజాప్తులైనవారెందరో మహానుభావులు ॥౧౦॥

ప్రేమ ముప్పిరిగొనువేళ నామమునుదలచేవారు
రామభక్తుడైన త్యాగరాజనుతుని
నిజదాసులైననవారెందరో మహానుభావులు ॥౧౧॥

Read more...

सामजवरगमन

साहित्यम् - त्यागराज

---

सामजवरगमन ।
साधु हृत्सारसाब्जपाल कालातीत विख्यात ॥

साम निगमज सुधामय गानविचक्षण
गुणशील दयालवाल
माम् पालय ॥१॥

वॆदशिरॊ मातृज सप्तस्वर नादाचलदीप
स्वीकृत यादवकुल मुरलीवादन विनॊद
मॊहनकर
त्यागराज वन्दनीय ॥२॥

Read more...

మఱుగేలరా ఓ రాఘవా

సాహిత్యం - త్యాగరాజ

---

మఱుగేలరా ఓ రాఘవా ।
మఱుగేల చరాచరరూప పరాత్పర సూర్యసుధాకరలోచన ॥

అన్నీ నీవనుచు అంతరంగమున
తిన్నగా వెదకి తెలిసికొంటినయ్య ।
నిన్నెగాని మదినెన్నజాలనొరుల
నన్ను బ్రోవవయ్యా త్యాగరాజనుత ॥౧॥

Read more...

शिव मानसपूजा

साहित्यम्-आदिशन्कराचार्य

---

रत्नैर्कल्पितमासनं हिमजलैर्स्नानं च दिव्याम्बरं
नानारत्न विभूषितं मृगमदा मॊदाङ्कितं चन्दनम् ।
जाजीचम्पकबिल्वपत्ररचितं पुष्पं च धूपं तथा
दीपं दॆव दयानिधॆ पशुपतॆ हृत्कल्पितं गृह्यताम् ॥१॥

सौवर्णॆ नवरत्नखण्डखचितॆ पात्रॆ घृतं पायसं
भक्ष्यं पञ्चविधं पयॊदधियुतं रम्भाफलं पानकम् ।
शाकानामयुतं जलं रुचिकरं कर्पूर खण्डॊज्ज्चलं
ताम्बूलं मनसा मया विरचितं भक्त्या प्रभॊ स्वीकुरु ॥२॥

छत्रं चामरयॊर्युगं व्यजनकं चादर्शकं निर्मलं
वीणा भॆरि मृदङ्ग काहलकला गीतं च नृत्यं तथा ।
साष्टाङ्गं प्रणतिः स्तुतिर्बहुविधैर्येतत् समस्तं मया
सङ्कल्पॆन समर्पितं तव विभॊ पूजांगृहाण प्रभॊ ॥३॥

आत्मा त्वं गिरिजा मतिः सहचराः प्राणाः शरीरं गृहं
पूजा तॆ विषयॊपभॊगरचना निद्रा समाधिस्थितिः ।
सञ्चारः पदयॊः प्रदक्षिणविधिः स्तॊत्राणि सर्वा गिरॊ
यद्यत्कर्म करॊमि तत्तदखिलं शम्भॊ तवाराधनम् ॥४॥

कर चरण कृतं वाक्कायजं कर्मजं वा
श्रवण नयनजं वा मानसं वापराधम् ।
विहितमविहितं वा सर्वमॆतत् क्षमस्व
जय जय करुणाब्धॆ श्री महादॆव शम्भॊ ॥५॥

Read more...

నడిరేయి ఏ జాములో

సాహిత్యం - దాశరథి
చిత్రం-రంగులరాట్నం
సంగీతం-సాలూరి రాజేశ్వర రావు
గాయనం-ఫంటసాల వెంకటేశ్వర రావు, ఎస్.జానకి

---

నడిరేయి ఏ జాములో స్వామి నిను చేర దిగివచ్చునో
తిరుమల శిఖరాలు దిగివచ్చునో ॥

మముగన్న మాయమ్మ అలివేలుమంగమ్మ
పతి దేవు ఒడిలోన మురిసేటివేళ
స్వామి చిరునవ్వు వెన్నెలలు కురిసేటివేళ
విభునికి మా మాట వినిపించవమ్మా
ప్రభువుకు మా మనవి వినిపించవమ్మా ॥౧॥

ఏడెడు శిఖరాలనే నడువలేను
ఏపాటి కానుకలందించలేను
వెంకన్న పాదాలు దర్శించలేను
నేను వివరించి నా బాధ వినిపించలేను
అమ్మా... మముగన్న మాయమ్మా అలివేలుమంగా
విభునికి మా మాట వినిపించవమ్మా
ప్రభువుకు మా మనవి వినిపించవమ్మా॥౨॥

కలవారినేగాని కరుణించలేడా
నిరుపేద మొఱలేవి వినిపించుకోడా
కన్నీటి బ్రతుకుల కనలేనివాడు
స్వామి కరుణామయుండన్నా బిరుదేలనమ్మా
అడగవె మా తల్లి అనురాగవల్లి
అడగవె మాయమ్మ అలివేలుమంగా ॥౩॥

Read more...

ఏ దివిలో విఱిసిన

సాహిత్యం - దాశరథి
చిత్రం-కన్నెవయసు
సంగీతం-సత్యం
గాయనం-ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం

---

ఏ దివిలో విఱిసిన పారిజాతమో
ఏ కవిలో మెరిసిన ప్రేమగీతమో
నా మదిలో నీవై నిండిపోయెనే ॥

నీ రూపమే దివ్య దీపమై
నీ నవ్వులే నవ్యతారలై
నా కన్నుల వెన్నెల కాంతి నింపెనే ॥౧॥

పాలబుగ్గలను లేత సిగ్గులు పల్లవించగా రావే
నీలి ముంగురులు పిల్లగాలితో ఆటలాడగా రావే
కాలియందియలు ఘల్లుఘల్లుమన రాజహంసలా రావే ॥౨॥

నిదురమబ్బులను మెఱుపుతీగవై కలలు రేపినది నీవే
బ్రతుకువీణపై ప్రణయరాగములు ఆలపించినది నీవే
పదముపదములో మధువులూరగా కావ్యకన్యవై రావే ॥౩॥

Read more...

ఆకులో ఆకునై

సాహిత్యం - దేవులపల్లి కృష్ణశాస్త్రి
చిత్రం-మేఘసందేశం
సంగీతం - రమేశ్ నాయుడు
గాయనం - పి.సుశీల

---

ఆకులో ఆకునై
పూవులో పూవునై
కొమ్మలో కొమ్మనై
నునులేతరెమ్మనై
ఈ అడవి దాగిపోనా
ఎటులైనా ఇచటనే ఆగిపోనా ॥

గలగల నీ వీచు చిరుగాలిలో కెరటమై
జలజల నీ పారు సెల పాటలో తేటనై
పగడాల చిగురాకు తెరచాటు చేటినై
పరువంపు విడిచేడే చిన్నారి సిగ్గునై
ఈ అడవి దాగిపోనా
ఎటులైనా ఇచటనే ఆగిపోనా ॥౧॥

తరులెక్కి ఎలనీలి గిరినెక్కి మెలమెల్ల
చగలెక్కి జలదంపు నీలంపు నిగ్గునై
ఆకలా దాహమా చింతలా వంతలా
ఈ తరలీవెఱ్ఱినై ఏకతమా తిరుగాడా
ఈ అడవి దాగిపోనా
ఎటులైనా ఇచటనే ఆగిపోనా ॥౨॥

Read more...

జల్లంత కవ్వింత

సాహిత్యం - వేటూరి సుందరరామమూర్తి
చిత్రం-గీతాంజలి
సంగీతం - ఇళయరాజ
గాయనం - ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం

---

జల్లంత కవ్వింత కావాలిలే
ఒళ్ళంత తుళ్ళింత రావాలిలే
ఉరుకులు, పఱుగులు, ఉడుకువయసు దుడుకుతనము నిలువదు
తొలకరి మెఱుపులా ఉలికిపడిన కలికి సొగసు
కొండమ్మ కోనమ్మ మెచ్చిందిలే
ఎండల్లొ వెన్నెల్లు తెచ్చిందిలే ॥

వాగులూ వంకలు జలజల చిలిపిగా పిలిచినా
గాలులూ వానలు చిటపట చినుకులే చిలికినా
మనసు ఆగదు ఇదేమి అల్లరో
తనువు దాగదు అదేమి తాకిడో
కొండచాటు కొండమల్లె లేనివంక ముద్దులాడి వెల్లదాయె
కళ్ళులేని దేవుడెందుకో మరి ॥౧॥

సందెలో రంగులే నొసటిపై తిలకమే నిలుపగా
తెలి తెలి మంచులే తెలియని తపనలే తెలుపగ
వానదేవుడె కల్లాపి జల్లగ
వాయుదేవుడే ముగ్గేసి వెళ్ళగా
నీలిమంట గుండెలోని ఊసులన్ని తెలుసుకున్న
కొత్తపాట పుట్టుకొచ్చె ఎవరికొసమో ॥౨॥

Read more...

ఏ కులము

సాహిత్యం - వేటూరి సుందరరామమూర్తి
చిత్రం-సప్తపది
సంగీతం - కె.వి.మహదేవన్
గాయనం - ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం, ఎస్.జానకి

---

ఏ కులము నీదంటే గోకులము నవ్వింది
మాధవుడు యాదవుడు మా కులమే లెమ్మంది ॥

ఏడు వర్ణాలు కలిసి ఇంద్రధనస్సవుతాది
అన్నీ వర్ణాలకు ఒకటే ఇహము పరముంటాది ॥౧॥

ఆదించి ఆకాశం మూగది
అనాదిగా తల్లి ధరణి మూగది
నడుమ వచ్చి ఉఱుముతాయి మబ్బులు
ఈ నడమంత్రపు మనుషులకే మాటలు... ఇన్ని మాటలు ॥౨॥

Read more...

ఆమని పాడవే హాయిగా

సాహిత్యం - వేటూరి సుందరరామమూర్తి
చిత్రం-గీతాంజలి
సంగీతం-ఇళయరాజ
గాయనం - ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం

---

ఆమని పాడవే హాయిగా
మూగవై పోకు ఈ వేళ
రాలేటి పూల రాగాలతో
పూసేటి పూల గంధాలతో
మంచు తాకి కోయిల మౌనమైన వేళలా ॥

వయస్సులో వసంతమే ఉషస్సులా జ్వలించగా
మనస్సులో నిరాశలే రచించెలే మరీచిక
పదాల నా ఎద స్వరాల సంపద
తరాల నా కథ క్షణాలదే కదా
గతించి పోవు గాధ నేనని ॥౧॥

శుకాలతో పికాలతో ధ్వనించిన మధూదయం
దివి భువి కలా నిజం సృశించిన మహోదయం
మరో ప్రపంచమే మరింత చేరువై
నివాళి కోరిన ఉగాది వేళలో
గతించి పోని గాధ నేనని ॥౨॥

Read more...

ये क्या जगह है दोस्तों

साहित्य - शह्र्यार
चित्रपट-उम्राओ जाँ
संगीत - ख़य्याम
गायन - आशा भोंसले

---

यह क्या जगह है दोस्तों, यह कौन सा दयार है ।
हद-ए-निगाह तक जहां, ग़ुबार ही ग़ुबार है ॥

ये किस मुक़ाम पर हयात मुझको लेके आ गई ।
ना बस खुशी पे है जहां, ना ग़म पे इख्तियार है ॥१॥

तमाम उम्र का हिसाब मांगती है ज़िन्दगी ।
ये मेरा दिल कहे तो क्या, के खुद से शर्मसार है ॥२॥

बुला रहा है कौन मुझको चिलमनों के उस तरफ़ ।
मेरे लिये भी क्या कोई उदास बेक़रार है ॥३॥

न जिसकी शक़ल है कोई, न जिसका नाम है कोई ।
एक ऐसी शै का क्यों हमें अज़ल से इन्तज़ार है ॥४॥

---

दयार=region/boundary
हद-ए-निगाह=limits of sight
ग़ुबार=dust-storm
मुक़ाम=situation, milestone
हयात=life
इख्तियार=power, control
शर्मसार=shameful
चिलमन=blinds/curtains made of reed
बेक़रार=anxious
शै=चीज़, Object
अज़ल=beginning of creation

Read more...

याचसाठी केला होता अट्टहास

साहित्य-तुकाराम

---

याचसाठी केला होता अट्टहास ।
शेवटचा दिस गोड व्हावा ॥

आता निश्चिंतीने पावलो विसावा ।
खुंटलिया धावा तृष्णेचिया॥१॥

कव तुकवाटे जालिया वेचाचे ।
नाव मंगलाचे तेने गुणे ॥२॥

तुका म्हणे मुक्ती परिणिली नोवरी ।
आता दिस चारी खेळी मेळी ॥३॥

Read more...

पत्ता-पत्ता बूटा-बूटा

साहित्य - मीर तक़ी 'मीर'

---

पत्ता-पत्ता बूटा-बूटा हाल हमारा जाने है ।
जाने न जाने गुल ही न जाने बाग़ तो सारा जाने है॥

लगने न दे बस हो तो उस के गौहर-इ-गोश को बाले तक ।
उस को फलक चश्म-ए-माह-ओ-खुर के पुतली का तारा जाने है ॥१॥

आगे उस मुताकब्बिर के हम खुदा खुदा किया करते हैं ।
कब मौजूद खुदा को वो मघरूर खुद-आरा जाने है ॥२॥

आशिक़ सा तो सादा कोई और न होगा दुनिया में ।
जी के ज़ान को इश्क में उस के अपना वारा जाने है ॥३॥

चारागरी बीमारी-ए-दिल की रस्म-ए-शहर-ए-हुस्न नहीं ।
वरना दिलबर-ए-नादाँ भी इस दर्द का चारा जाने है ॥४॥

क्या ही शिकार-फरेबी पर मघरूर है वो सय्याद बच्चा ।
तैर उड़ते हवा मैं सारे अपनी उस्सारा जाने है ॥५॥

मेहर-ओ-वफ़ा-ओ-लुत्फ़-ओ-इनायत एक से वाक़िफ इनमें नहीं ।
और तो सब कुछ तंज़-ओ-किनाया रम्ज़-ओ-इशारा जाने है ॥६॥

क्या क्या फ़ितने सर पर उसके लाता है माशूक़ अपना ।
जिस बेदिल बेताब-ओ-तवां को इश्क़ का मारा जाने है ॥७॥

आशिक़ तो मुर्दा ही हमेशा जी उठाता है देखे उसे ।
यार के आ जाने को यक़ायक़ उम्र दोबारा जाने है ॥८॥

रखानों से दीवार-ए-चमन के मूंह को ले हैछिपा यानी ।
उन सुराखों के टुक रहने को सौ का नज़ारा जाने है ॥९॥

तशना-ए-खून है अपना किअना 'मीर' भी नादाँ तल्खी-कश ।
दम-दार आब-ए-तेघ को उस के आब-ए-गंवारा जाने है ॥१0॥

---

पत्ता=Leaf
बूटा=Undershrub
गुल=Rose
बाग़=Garden
गौहर-ए-गोश=Pearl like ears
बाले=Earrings
फलक=Sky, Heaven, Fortune, Fate
चश्म-ए-माह-ओ-खुर=Eye of the Moon and the Sun
पुतली-का-तारा=Apple of the eye
मुतकब्बिर=Proud, haughty, arrogant, disdainful
मघरूर=Arrogant, Braggart, Lofty, Proud
खुद-आरा=Self Adorer
जी=Life, Existence
ज़ान=Loss
वार=Assault, अपना वारा=Self sacrifice
चारागरी=Healing Of Wounds and Pain
शहर-ए-हुस्न=Beautiful city/surroundings
चारा=Aid, Cure, Help, Means, Redress, Resource, Remedy
सय्याद=Hunter
तैर=Flying, a winged creature
उस्सार=A Lot, Extremely, Endless, Boundless
मेहर=Kindness, Mercy
इनायत=Blessing, Favour, Kindness
तंज़=Jest, Irony, Laugh, Quirk, Sarcasm,Satire, Wisecrack, Witticism
किनाया=Allusion; metaphor, trope, figure, metonymy; expression; innuendo; sarcasm, taunt, jeer, banter;
तंज़-ओ-किनाया=Taunting, teasing
रम्ज़=Allegory, Secret, Mysterious , रम्ज़-ओ-इशारा=Hinting at
फितना=Sedition, Mischief, Mutiny, Quarrel, Revolt, Temptation, Wickedness
तवां=Thy, thine
रखन=Protecting, guarding
यानी=Namely, That Is To Say, Quasi, Viz
सुर्खी=Lipstick, Redness, Title
टुक=A cadence, A moment
तशना-ए-खून=Thirst for blood
तल्खी=Acidity, Bitterness, Pungency, तल्खी-कश=one who bears/endures bitterness
दम-दार=Holding energy/life, vitality
आब=Water, तेघ=Sword , आब-ए-तेघ=Water/wine that tastes bitter
गंवारा=Agreeable, Palatable आब-ए-गंवारा=Good/Rich wine

Read more...

रघुवर तुमको मेरी लाज

साहित्य-तुलसीदास
चित्रपट - अनकही
संगीत - जयदेव
गायन - भीमसेन जोशी

---

रघुवर तुमको मेरी लाज ।
सदा सदा मैं शरण तिहारी, तुम हो ग़रीब निवाज ॥

पतित उधारन विरद तिहारो, श्रवन न सुनी आवाज ।
हूँ तो पतित पुरातन कहिये, पार उतारो जहाज ॥१॥

अघ खण्डन दुख भंजन जन के, यही तिहारो काज ।
तुलसीदास पर किरपा कीजे, भक्ति दान देहु आज॥२॥

Read more...