ఎడారిలో కోయిల

సాహిత్యం - వేటూరి సుందరరామమూర్తి
చిత్రం-పంతులమ్మ (౧౯౭౭)
సంగీతం-రాజన్-నాగేంద్ర
గాయనం-ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం

---

ఎడారిలో కోయిల తెల్లారనీ రేయిలా
పూదారులన్ని గోదారికాగా
పాడింది కన్నీటి పాట

"పల్లవించు ప్రతిపాటా బ్రతుకు వంటిదే..
రాగమొకటి లేక తెగిన తీగవంటిదే !"

ఎద వీణపై అనురాగమై తలవాల్చి నిదురించు నా దేవత
కల ఆయితే, శిల అయితే, మిగిలింది ఈ గుండెకోత
నా కోసమే విరబూసిన మనసున్న మనసైన మరుమల్లిక
ఆమనులే వేసవులై రగిలింది ఈ రాలుపూత
.. విధిరాతచేత.. నా స్వర్ణసీత

"కొన్ని పాటలింతే..గుండెకోతలోనే చిగురిస్తాయ్ !
కొన్ని బ్రతుకులంతే..వెన్నెలతో చితి రగిలిస్తాయ్ !!"

ఆ రూపమే నా దీపమై వెలిగింది మూణ్ణాళ్ళు నూరేళ్ళుగా
వేదనలో వెన్నెలగా వెలిగించి తన కంటిపాప
చలిమంటలే చితిమంటలై చెలరేగె చెలిలేని నా కౌగిట
బ్రతుకంటే మృతికంటే చేదైన ఒక తీపి పాట
.. చెలిలేని పాట.. ఒక చేదుపాట

Read more...

बालमुकुंदाष्टकम्

करारविन्देन पदारविन्दं मुखारविन्दे विनिवेशयन्तम् ।
वटस्य पत्रस्य पुटे शयानं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरामि ॥१॥

संहृत्य लोकान्वटपत्रमध्ये शयानमाद्यन्तविहीनरूपम् ।
सर्वेश्वरं सर्वहितावतारं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरामि ॥२॥

इन्दीवरश्यामलकोमलांगं इन्द्रादिदेवार्चितपादपद्मम् ।
सन्तानकल्पद्रुममाश्रितानां बालं मुकुन्दं मनसा स्मरामि ॥३॥

लम्बालकं लम्बितहारयष्टिं शृंगारलीलांकितदन्तपङ्क्तिम् ।
बिंबाधरं चारुविशालनेत्रं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरामि ॥४॥

शिक्ये निधायाद्यपयोदधीनि बहिर्गतायां व्रजनायिकायाम् ।
भुक्त्वा यथेष्टं कपटेन सुप्तं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरामि ॥५॥

कलिन्दजान्तस्थितकालियस्य फणाग्ररंगे नटनप्रियन्तम् ।
तत्पुच्छहस्तं शरदिन्दुवक्त्रं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरामि ॥६॥

उलूखले बद्धमुदारशौर्यं उत्तुंगयुग्मार्जुन भंगलीलम् ।
उत्फुल्लपद्मायत चारुनेत्रं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरामि ॥७॥

आलोक्य मातुर्मुखमादरेण स्तन्यं पिबन्तं सरसीरुहाक्षम् ।
सच्चिन्मयं देवमनन्तरूपं बालं मुकुन्दं मनसा स्मरामि ॥८॥

Read more...

हजारों ख्वाहिशें ऐसी

साहित्य - मिर्ज़ा ग़ालिब

---

हज़ारों ख़्वाहिशें ऐसी कि हर ख़्वाहिश पे दम निकले ।
बहुत निकले मेरे अरमाँ, लेकिन फिर भी कम निकले ॥

डरे क्यूं मेरा क़ातिल क्या रहेगा उस की गर्दन पर ।
वह ख़ून जो चश्म-ए-तर से उम्र भर यूँ दम-ब-दम निकले ॥१॥

निकलना ख़ुल्द से आदम का सुनते आये हैं लेकिन ।
बहुत बे-आबरू हो कर तिरे कूचे से हम निकले ॥२॥

भरम खुल जाये ज़ालिम तेरे क़ामत की दराज़ी का ।
अगर उस तुर्रा-ए-पुरपेच-ओ-ख़म का पेच-ओ-ख़म निकले ॥३॥

मगर लिखवाये कोई उस को ख़त तो हम से लिखवाये ।
हुई सुबह और घर से कान पर रख कर क़लम निकले ॥४॥

हुई इस दौर में मनसूब मुझ से बादा-आशामी ।
फिर आया वह ज़माना जो जहाँ में जाम-ए-जम निकले ॥५॥

हुई जिन से तवक़्क़ू ख़स्तगी की दाद पाने की ।
वह हम से भी ज़्यादा ख़सता-ए-तेग़-ए-सितम निकले ॥६॥

मुहब्बत में नहीं है फ़र्क़ जीने और मरने का ।
उसी को देख कर जीते हैं जिस काफ़िर पे दम निकले ॥७॥

(apocryphal verse)
ज़रा कर ज़ोर सीने पर कि तीर-ए-पुरसितम निकले ।
जो वह निकले तो दिल निकले जो दिल निकले तो दम निकले ॥८॥

(apocryphal verse)
ख़ुदा के वास्ते पर्दा ना क़ाबे से उठा ज़ालिम ।
कहीं ऐसा न हो याँ भी वही काफ़िर सनम निकले ॥९॥

कहां मयख़ाने का दरवाज़ा 'ग़ालिब' और कहां वाइज़ ।
पर इतना जानते हैं कल वह जाता था कि हम निकले ॥१०॥

---

चश्म-ऐ-तर=गीली आँखें
खुल्द=जन्नत
कूचे=गली
क़ामत=stature
दराजी=लंबाई
तुर्रा=पगड़ी मे पहननेवाले तुराई
पेच-ओ-ख़म=curls in the hair
मनसूब=association
बादा-आशामी=पीने से संबंधित
तव्वको=उम्मीद
खस्तगी=घाव
खस्ता=टूटा हुआ/घायल/मरीज़
तेग=तलवार

Read more...

वृंदावनी सारंग - तुम रब तुम साहेब

रचना - तानसेन
राग - वृंदावनी सारंग
ताल - विलंबित झपताल/सूलताल

---

स्थायी
तुम रब तुम साहेब
तुम ही करतार
घटा-घटा पूरन
जल-थल भर भार ॥

अंतरा
तुम ही रहीम
तुम ही करीम
गावत गुनी-गंधर्व
सुर-नर सुर-नार ॥१॥

तुम ही पूरन ब्रह्म
तुम ही अचल
तुम ही जगत गुरु
तुम ही सरकार ॥२॥

कहे मियाँ तानसेन
तुम ही आप
तुम ही करत सकल
जग को भव पार ॥३॥

Read more...

నిన్నటిదాకా శిలనైనా

సాహిత్యం - వేటూరి సుందరరామమూర్తి
చిత్రం-మేఘసందేశం
సంగీతం-రమేశ్ నాయుడు
గాయనం-పి.సుశీల

---

నిన్నటిదాకా శిలనైనా
నీ పదము సోకి నే గౌతమినైనా
నీ మమతావేశపు వెల్లువలో
గోదారి-గంగనై పొంగుతూ ఉన్నా॥

సరససరాగాల సుమరాణిని
స్వరససంగీతాల సారంగిని
మువ్వమువ్వకు ముద్దుమురిపాలు పలుక
మవ్వంపు నటనాల మాతంగిని
కైలాసశిఖరాల శైలూశిఖానాట్యఢోలలూగేవేళ రావేల నన్నేల ॥౧॥

నిన్నే ఆరాధించు నీ దాసిని
ప్రేమ ప్రాణాలైన ప్రియురాలిని
పువ్వుపువ్వుకు నవ్వు నవకాలు తెలిపే
చిరునవ్వులో నేను సిరిమల్లిని
స్వప్నప్రపంచాల సౌందర్యదీపాలు చెంత వెలిగేవేళ ఈ చింత నీకేల ॥౨॥

Read more...

మధుమాస వేళలో

సాహిత్య - దాశరథి
చిత్రం-అందమే ఆనందం
సంగీతం-సత్యం
గాయనం-ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం

---

మధుమాస వేళలో
మరుమల్లె తోటలో
మనసైన చిన్నదీ లేదేలనో ॥

ఆడింది పూల కొమ్మ పాడింది కోయిలమ్మ
అనురాగ మందిరంలో కనరాదు పైడిబొమ్మ
ప్రణయాలు పొంగే వేళ నాలో రగిలే ఏదో జ్వాల ॥౧॥

ఉదయించె భానుబింబం వికసించలేదు కమలం
నెలరాజు రాకకోసం వేచింది కన్నె కుమురం
వలచింది వేదనంకేనా జీవితమంతా దూరలేనా ॥౨॥

Read more...

ರವಿವರ್ಮನ ಕುಂಚದ ಕಲೆ

ಸಾಹಿತ್ಯ - ಆರ್.ಎನ್.ಜಯಗೋಪಾಲ್
ಚಿತ್ರ-ಸೊಸೆ ತಂದ ಸೌಭಾಗ್ಯ (1977)
ಸಂಗೀತ-ಜಿ.ಕೆ. ವೆಂಕಟೇಶ್
ಗಾಯನ : ಪಿ.ಬಿ. ಶ್ರೀನಿವಾಸ್, ಎಸ್.ಜಾನಕಿ

---

ರವಿವರ್ಮನ ಕುಂಚದ ಕಲೆ ಬಲೆ ಸಾಕಾರವೋ
ಕವಿಕಲ್ಪನೆ ಕಾಣುವ ಚೆಲುವಿನ ಜಾಲವೋ ॥

ಉಯ್ಯಾಲೆಯ ಆಡಿ ನಲಿವ ರೂಪಸೀ
ಸುರಲೋಕದಿಂದ ಇಳಿದು ಬಂದ ನಿಜ ಊರ್ವಶೀ
ನನ್ನೊಲವಿನ ಪ್ರೇಯಸಿ ॥೧॥

ಹೂರಾಶಿಯ ನಡುವೆ ನಗುವ ಕೋಮಲೆ
ಕವಿ ಕಾಳಿದಾಸ ಕಾವ್ಯರಾಣಿ ಶಾಕುಂತಲೆ
ಚಿರಯೌವ್ವನ ನಿನ್ನಲೇ ॥೨॥

Read more...

రవివర్మకే అందని

సాహిత్యం - వేటూరి సుందరరామమూర్తి
చిత్రం-రాముడే రావణుడైతె (1978)
సంగీతం-జి.కె.వెంకటేశ్
గాయనం-ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం, ఎస్.జానకి

---

రవివర్మకే అందని ఒకే ఒక అందానివో
రవి చూడని పాడని నవ్య నాదానివో ॥

ఏ రాగమో తీగ దాటి ఒంటిగా నిలిచే
ఏ యోగమో నన్ను దాటి జంటగా పిలిచే
ఏ మూగ భావాలో అనురాగ యోగాలై
నీ పాటలే పాడనీ ॥౧॥

ఏ గగనమో కురుల జారి నీలిమైపోయే
ఏ ఉదయమో నుదుట చేరి కుంకుమైపోయే
ఆ కావ్య కల్పనలే నీ దివ్య శిల్పాలై
కదలాడని ఆడనీ ॥౨॥

Read more...

మౌనమేలనోయి

సాహిత్యం - వేటూరి సుందరరామమూర్తి
చిత్రం-సాగర సంగమం
సంగీతం-ఇళయరాజా
గాయనం-ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం, ఎస్.పి.శైలజ

---

మౌనమేలనోయి, ఈ మరపు రాని రేయి
ఎదలో వెన్నెల
వెలిగే కన్నులా
తారాడే హాయిలో
ఇక మౌనమేలనోయి, ఈ మరపు రాని రేయి ॥

పలికే పెదవి వొణికింది ఎందుకో
వొణికే పెదవి వెనకాల ఏమిటో
కలిసే మనసులా
విరిసే వయసులా
నీలి నీలి వూసులు
లేతగాలి బాసలు
ఏమేమో అడిగినా ॥౧॥

హిమమే కురిసే చందమామ కౌగిట
సుమమే విరిసే వెన్నెలమ్మ వాకిట
ఇవి ఏడడుగులా
వలపు మడుగులా
కన్నె ఈడు ఉలుకులు
కంటిపాప కబురులు
ఎంతెంతో తెలిసిన ॥౨॥

Read more...

జాబిల్లి కోసం ఆకాశమల్లే

సాహిత్యం - ఆత్రేయ
చిత్రం-మంచి మనసులు
సంగీతం-ఇళయరాజా
గాయనం-ఎస్.పి.బాలసుబ్రమణ్యం

---

జాబిల్లి కోసం ఆకాశమల్లే వేచాను నీ రాకకై ।
నిను కానలేక మనసూరుకోక
పాడాను నేను పాటనై ॥

నువ్వక్కడ నేనిక్కడ
పాటిక్కడ పలుకక్కడ
మనసొక్కటి కలిసున్నది ఏనాడైనా
ఈ పువ్వులనే నీ నవ్వులుగా
ఈ చుక్కలనే నీ కన్నులుగా
నునునిగ్గుల ఈ మొగ్గలు నీ బుగ్గలుగా
ఊహల్లో తేలీ ఉఱ్ఱూతలూగి
మేఘాలతోటీ రాగాల లేఖ
నీకంపినాను రావా దేవీ ॥౧॥

నీ పేరొక జపమైనది
నీ ప్రేమొక తపమైనది
నీ ధ్యానమే వరమైనది ఎన్నాళ్ళైనా
ఉండీ లేక ఉన్నది నీవే
ఉన్నా కూడా లేనిది నేనే
నా రేపటి అడియాసల రూపం నువ్వే
దూరాన ఉన్నా నా తోడు నీవే
నీ దగ్గరున్నా నీ నీడ నాదే
నాదన్నదంతా నీవే నీవే ॥౨॥

Read more...